Trước khi trở thành một tỷ phú giàu có,  Jack Ma từng 2 lần trượt đại học, 10 lần bị Harvard từ chối và 30 lần xin việc thất bại...

Được biết đến là một trong những người đàn ông quyền lực và giàu có nhất nhì châu Á. Thế nhưng sự thật trước khi có được thành công này, tỷ phú Trung Quốc Jack Ma đã phải nếm mùi rất nhiều thất bại ê chề trong đời. Vậy làm thế nào ông ấy đạt được đến thành tựu của ngày hôm nay?

Khi nhắc đến thành phần "tinh anh" của xã hội, nhắc đến tỷ phú, doanh nhân thành đạt, "ông trùm" trong một lĩnh vực kinh doanh... Là một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng vô cùng lớn đối với sự tư duy và nhận thức của giới trẻ thì không thể không kể đến tỷ phú 52 tuổi Jack Ma.

Jack Ma, tên thật là Mã Vân, sinh ngày 15/10/1964 tại Hàng Châu, Trung Quốc. Ông có một anh trai và một em gái, gia đình không mấy khá giả. Ông không chỉ là một tỷ phú của trang thương mại điện tử Alibaba lớn nhất Trung Quốc, mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai đang có ý định thay đổi cuộc đời, làm giàu và trở thành một người thành đạt trong cuộc sống.

Chân dung tỷ phú giàu nhất Trung Quốc - ông Jack Ma

Thế nhưng hiếm ai biết rằng Jack Ma từng có một tuổi thơ khốn khó và phải trải qua những cú "shock" cực lớn khi vấp phải nhiều thất bại trong cuộc đời để có được thành công ngày hôm nay.

Tỷ phú người Trung Quốc từng trải lòng về con đường không mấy bằng phẳng trong sự nghiệp học tập của mình. Tại chương trình truyền hình Bloomberg TV của Hàn Quốc, Jack Ma kể ông từng trượt kỳ thi vào tiểu học đến 2 lần, 3 lần khi thi trung học cơ sở, và kỳ thi đại học cũng chẳng suôn sẻ với ông khi thi lần 2 ông mới đậu vào một ngôi trường mà ông cho là kém gần nhất vùng.

 "Tôi trượt một bài thi quan trọng hồi tiểu học 2 lần. Trượt bài thi vào cấp 2 ba lần. 2 lần trượt Đại học nữa", Jack chia sẻ.

Trong suốt quãng đời học sinh, sinh viên, Jack Ma luôn chỉ có thể theo học được những ngôi trường tầm trung, nếu không muốn nói là quá kém như ngôi trường trung học mà ông theo học được mở ra để nhận những học sinh tiểu học không trúng tuyển vào bất cứ trường nào trong thành phố. 

"Từ thời còn trẻ, để học tiếng Anh và biết thêm văn hóa quốc tế, anh ấy thường tổ chức các tour tham quan miễn phí cho khách du lịch nước ngoài về địa phương của mình"​ - lược dịch.

 Nguyên nhân sâu xa là bởi một phần do hoàn cảnh gia đình thuộc dạng "bần nông", một phần vì Jack luôn gặp phải vấn đề với những con số. Ông không tự tin trong tính toán và điều này vẫn ám ảnh đến ông cho tới tận bây giờ. Dù học tốt tiếng Anh nhưng rất kém Toán, trong khi mọi ngành giáo dục trên thế giới đều đề cao môn học trí tuệ này. Thế nên Jack Ma đã nửa đùa, nửa thật khi nói rằng những người xây dựng nên Alibaba không2 hề thông minh vì ông thường thất bại ở những kỳ thi quan trọng.

Năm 1988, Jack Ma tốt nghiệp Học viện Sư phạm Hàng Châu, "bóng ma" của sự xui xẻo tiếp tục ám ảnh lấy ông khi hết lần này đến lần khác, người đàn ông gầy gò thấp bé ấy nộp đơn vào 30 công ty với các vị trí khác nhau và đều không trúng tuyển. Thậm chí ngay cả cậu thanh niên Mã Vân đến thử vận may tại cửa hàng KFC, kết quả là trong 24 người đến xin việc, tất cả đều được nhận làm việc ngoài trừ ông.

Chưa dừng lại ở đó, Mã Vân vẫn tiếp tục cuộc hành trình tìm kiếm cơ hội cho bản thân khi cùng 4 người khác nộp đơn xin gia nhập lực lượng cảnh sát và trở thành người duy nhất bị loại.

Cuối cùng thì, sau 10 lần đeo bám giấc mơ vào đại học Harvard danh tiếng không thành, Jack Ma đành từ bỏ và trở thành giáo viên tiếng Anh tại một trường địa phương với mức lương chỉ 12 USD/tháng. Ngoài ra để trang trải thêm cho cuộc sống và nâng cao khả năng ngoại ngữ, ông còn nhận dịch và làm phiên dịch cho một số nơi.

Những thành viên đầu tiên của đế chế Alibaba

Và dấu mốc giúp người thanh niên nhỏ, gầy gò đó đổi đời cũng liên quan công việc này khi ông có cơ hội sang Mỹ, lần đầu tiên tiếp xúc Internet. Ông vẫn tiếp tục thất bại hết lần này đến lần khác. Jack Ma thất bại nhiều đến mức ông từng bông đùa rằng mình đã quá quen với việc này rồi. Cho đến năm 1999, Jack Ma đã thuyết phục 17 người bạn đầu tư vào dự án Alibaba và trải qua 3 năm đầu gian nan trước khi dần khẳng định được thương hiệu.

"Lửa thử vàng, gian nan thử sức"

Thử nhìn chuỗi "thất bại đáng ê chề" trên mà xem, rõ ràng chỉ có một con người phi thường mới kiên trì học tập và thi lại trong thời gian dài đến thế. Một sự quyết tâm đáng trân trọng của người thiếu niên nhỏ nhắn, có phần kém sắc hơn so với người thường. 

Jack Ma không chỉ chứng tỏ sự tài giỏi của ông trong việc xây dựng nên một  trang thương mại điện tử Alibaba lớn nhất Trung Quốc được người người nể phục, mà còn bởi sự kiên trì, bền bỉ trong ý chí của một người đàn ông khi bắt đầu chập chững lập nghiệp.

Không mấy ai sinh ra đã may mắn, rất nhiều các vĩ nhân như Albert Einstein hay Abraham Lincoln đều rất chật vật khi còn thơ ấu với những ám ảnh về tuổi học trò. Nhưng rồi họ đều làm được những điều lớn lao. Và cậu bé Mã Vân xui xẻo ngày nào cũng vậy.

Thời khắc để thay đổi cuộc đời Jack đó là lần đầu tiên chạm tay và internet, ông đã search từ "quán bia", nhưng trên màn hình đều chẳng hiện thị kết quả. Ông đã tìm kiếm nhiều từ khóa hơn nữa và nung nấu ý định về một trang web thương mại tại Trung Quốc.

Và trang China Pages - một trang chuyên về tuyển dụng và tìm kiếm khách hàng ra đời. Đây đó gần như là trang web thương mại đầu tiên của Trung Quốc. Dù thất bại thảm hại vì chưa có kinh nghiệm quản lý, sử dụng về thương mại điện tử, song China Pages là dấu mốc quan trọng để 4 năm sau ông cho ra đời đứa con thứ hai mang tên Alibaba vào năm 1998.

Mất 4 năm để có thể cho ra đời sản phẩm ưng ý, nhưng Jack Ma lại phải tiêu tốn thêm 3 năm tiếp theo trong sự khốn đốn, chật vật vì lỗ vốn liên tục. 17 thành viên xây dựng nên đế chế Alibaba ngày ấy ai cũng nghèo rớt mồng tơi. Chẳng ai dám nghĩ đến giá trị khởi nghiệp rồi sẽ lên tới 160 tỷ USD như bây giờ.

Alibaba trở thành trang thương mại điện tử lớn hàng đầu Trung Quốc, đưa Jack Ma trở thành tỷ phú giàu có và quyền lực

Khi đó, chẳng có ngân hàng nào chịu chuyển tiền cho Alibaba, và điều này đã tạo động lực để Jack xây dựng Alipay, ngân hàng chuyển tiền di động để thanh toán các chi phí qua mạng internet. Thế nhưng, ông lại một lần nữa vấp phải những lời khuyên can, thậm chí mỉa mai sự thành công sớm nở tối tàn của Alipay.

"Rất nhiều người bảo tôi Alipay là một ý tưởng ngu ngốc, nhưng tôi chả quan tâm, vẫn có người dùng thì ngu cũng được" - Jack Ma chia sẻ về ý tưởng táo bạo của ông.

Và thực sự gian nan thử sức, nếu không có sự bền bỉ, quyết tâm và bản lĩnh hơn người, liệu Jack Ma có đủ sức để trải qua sang hàng loạt biến cố thăng trầm trong cuộc đời. Cho đến ngày hôm nay, khi có hơn 800 triệu người sử dụng Alipay để thanh toán trực tuyến, thử nghĩ mà xem nếu như Jack Ma nghe theo những lời ngăn cản ấy và từ bỏ Alipay, thì liệu đế chế của ông có thành công như ngày hôm nay?

Khi nói về sự thành công trên những cú vấp ngã thất bại ấy, Jack Ma chia sẻ ông thường không để tâm đến những lời nói xung quanh mà tập trung hoành thành công việc của việc, rồi đánh một giấc thật ngon và lại tiếp tục cố gắng, chứ chưa bao giờ có khái niệm từ bỏ. Đối với ông, thất bại chỉ đến khi dừng tiến về phía trước mà thôi.

Jack Ma chia sẻ cùng các bạn sinh viên về những kinh nghiệm đã trải qua khi xây dựng nên một tỷ phú như ngày hôm nay

"Tôi về nhà và ngủ, ngày mai lại cố gắng. 80% người trên thế giới này có những trải nghiệm như vậy. Nếu Jack Ma không phải Chủ tịch Alibaba, sẽ không ai để ý. Tuy nhiên, tôi thành công và người ta mới để ý tới tôi. Tôi không bao giờ từ bỏ. Vì nếu chúng ta không từ bỏ, chúng ta sẽ còn nhiều cơ hội." - Jack Ma chia sẻ trong buổi trao đổi với 3000 sinh viên Việt Nam ngày 6/11 vừa rồi.

"Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi"

Không thể phủ nhận sự nổi tiếng và độ lan tỏa trong từng lời nói và những triết lý sâu xa của Jack Ma trong các buổi trao đổi, tọa đàm cùng những bạn sinh viên trên khắp thế giới. Rất nhiều ngôi trường hàng đầu và những nước ngoại giao đã mời Jack Ma tham gia những cuộc trao đổi, trò chuyện cùng các bạn học sinh, sinh viên để khơi nguồn cảm hứng cho các bạn sinh viên phấn đấu, đồng thời mở ra những chia sẻ triết lý sâu sắc về sự nghiệp, về cuộc đời con người. 

Và có lẽ vì sự nghiệp học tập không mấy thành công nên Jack Ma rất quan tâm đến thế hệ tương lai của đất nước. Ông là một trong những tỷ phú hiếm hoi thường xuyên diễn thuyết, trò chuyện với các bạn sinh viên trong và ngoài nước. Với những phát ngôn cực chất về sự phấn đấu và nỗ lực trong việc tìm kiếm cơ hội và phát triển tương lai.

Tỷ phú Trung Quốc từng dặn các sinh viên hãy cố gắng học hành tử tế ở tuổi 20 và khi ở tuổi 30 hay theo học một người nào đó tài giỏi. Ông cho rằng, mỗi người đều có những giai đoạn, những thời điểm thất bại và thành công cho riêng mình. 

Luôn lạc quan và đừng bao giờ sợ thất bại hay nản lòng là những lời khuyên mà Jack Ma muốn giới trẻ học được 

Đừng nhìn cách ông ấy thất bại hay thành công, mà hãy nhìn cả quá trình Jack Ma phấn đấu để đạt đến thành công. Jack Ma cho rằng, ông có thể kém cỏi khi học tất cả các môn học trên ghế nhà trường trừ tiếng anh, nhưng ông giỏi ở thứ cần giỏi và nó đã giúp ông thành công.

Một người giàu có và thành đạt như Jack Ma, lại luôn hy vọng thế hệ trẻ không nên khi dễ việc học hành. Ông từng có những năm tháng ê chề trong quá khứ vì chuyện học tập và mong muốn từ đó sẽ rút ra những những lời khuyên từ cuộc đời mình để giúp các bạn trẻ trưởng thành không cần phải mất quá nhiều thời gian lòng vòng tìm kiếm cơ hội mãi mới mỉm cười như ông.

Jack Ma tin rằng, việc học không thể hiện con người một ai đó, nhưng không thể không học để thành người. Thậm chí đối với con trai mình, ông cũng chỉ yêu cầu cậu học trung bình chứ không cần quá giỏi, vì chỉ những người học trung bình mới học thêm được những cái khác nữa.

Đối với ông, thành công hay thất bại không cách nhau là bao. Có một câu nói mà Jack Ma rất tâm đắc: "Hôm nay khó khăn, ngày mai còn tồi tệ, nhưng ngày kia, mọi thứ sẽ tuyệt vời." 

Không phải ai từng vấp ngã hết lần này đến lần khác cũng có thể thốt lên câu nói như vậy. Rõ ràng sự lạc quan trong ông là vô cùng lớn. Jack Ma khởi động, vận hành, thất bại, lạc quan, rồi lại tiếp tục vòng quay ấy cho đến khi thành công.

Các đây 20 năm, như bao bạn trẻ bế tắc trước cánh cổng cuộc đời, cậu thanh niên ấy cũng từng than thở, oán trách. Ông chán ghét Bill Gates tài giỏi, oán thán xã hội bất công, rồi cũng rơi vào những thảm cảnh với hoàng loạt câu từ chối tuyển dụng. Thế nhưng khác với người khác, ông ngồi và suy nghĩ về nguyên nhân tại sao bản thân lại thất bại.

Chỉ khi ông dừng việc kêu than và oán trách, đổ lỗi cho người khác, ông mới nhận ra những hành động này thật ngu ngốc và tốn thời gian, nó chẳng giúp ông giải quyết được điều gì và thay đổi được sự thật phũ phàng ngoài kia. Và rồi Jack Ma còn ngộ ra một đạo lý để trở thành con người với những triết lý nhân sinh sâu sắc, đó chính là lắng nghe từ chính những lời than phiền của người khác.

Lắng nghe lời than phiền của người khác và giúp đỡ họ là cách là Jack Ma trở thành tỷ phú

Mỗi câu ca thán đều cất dấu một câu hỏi tại sao cần giải đáp. Và khi đã tìm thấy câu trả lời cho nó, thì nút thắt sẽ được tháo gỡ, và thành quả chỉ còn là vấn đề thời gian. Đó chính xác là con đường Jack Ma trở thành tỷ phú, kiên nhẫn lắng nghe lời than phiền của người khác, tìm cách giúp đỡ và là làm giàu cho chính mình.

Jack Ma có được sự kiên trì và tinh thần lạc quan hiếm thấy. Ông tự tìm kiếm cơ hội cho chính mình, tự rèn luyện vốn tiếng anh thật tốt, bỏ mặc những lời rèn pha của người khác, lắng nghe những câu kêu thán của xã hội, và kiếm tiền như vũ bão nhờ tinh thần, sự dũng cảm và sức chịu đựng bền bỉ từ chính đôi bàn tay gầy gò ấy.

Con đường mà Jack khuyên những thanh niên tương lai của đất nước không phải là học theo cái bóng của ông, mà là cách để lựa chọn một sự bắt đầu cho những thành công sắp tới. Và với Jack, thất bại là khi và chỉ khi dừng tiến về phía trước.

Không phải ngẫu nhiên mà Jack Ma quan tâm đến các bạn sinh viên, vì đối với ông, người trẻ là hạt giống xây dựng đất nước, xã hội. Thứ mà mỗi người là tuổi trẻ đều có chính là sức lực và nhiệt huyết. Chính vì thế, ông luôn tâm niệm người trẻ nên cống hiến hết mình, học tập, lao động vinh quang và đừng ngại vấp ngã bởi những thất bại.

Tỷ phú Trung Quốc khuyên các bạn sinh viên rằng: “Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi. Đừng lo lắng. Ngã thì lại dậy. Bạn thất bại, bạn lại đứng lên”. 

Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi

Còn trẻ, con người có quyền phạm sai lầm, biến đó thành trải nghiệm, tài sản tích lũy cho quá trình thành công. Và với những con người vĩ đại như Jack Ma, thành công không bao giờ dựa vào may mắn, ngoại hình, hay những lời châm chọc, dèm pha. Mà là khi chúng ta sẵn sàng để vấp ngã và trường thành.